Một số nội dung cơ bản và những điểm mới của Nghị định số 80/2021/NĐ-CP ngày 26/8/2021 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa

Nhận thức được vị trí, vai trò và đóng góp quan trọng vào tăng trưởng kinh tế, sự phát triển tích cực, năng động của khu vực Doanh nghiệp, trong thời gian qua, Đảng và Nhà nước ta luôn quan tâm đến việc xây dựng các cơ chế, chính sách để hỗ trợ phát triển doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp nhỏ và vừa. Ngày 26/8/2021, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 80/2021/NĐ-CP quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa (sau đây gọi tắt là Nghị định số 80/2021/NĐ-CP) thay thế Nghị định số  39/2018/NĐ-CP ngày 11 tháng 3 năm 2018 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa. Nghị định số 80/2021/NĐ-CP gồm có 6 Chương, 35 Điều, trong đó quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa về tiêu chí xác định doanh nghiệp nhỏ và vừa, hỗ trợ công nghệ, hỗ trợ thông tin, hỗ trợ tư vấn, hỗ trợ phát triển nguồn nhân lực, hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa chuyển đổi từ hộ kinh doanh, doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo, doanh nghiệp nhỏ và vừa tham gia cụm liên kết ngành, chuỗi giá trị; trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức trong việc thực hiện hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa. Nghị định 80/2021/NĐ-CP so với Nghị định số 39/2018/NĐ-CP có một số nội dung cơ bản như sau:

Thứ nhất, về nguyên tắc thực hiện hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa:

Nghị định số 80/2021/NĐ-CP đã sắp xếp lại và quy định rõ về nguyên tắc thực hiện hỗ trợ cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, cụ thể như sau:

“Căn cứ vào khả năng cân đối nguồn lực và định hướng ưu tiên hỗ trợ trong từng thời kỳ, cơ quan, tổ chức hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa quyết định số lượng doanh nghiệp đủ điều kiện được nhận hỗ trợ đảm bảo nguyên tắc như sau:

+ Doanh nghiệp nhỏ và vừa nộp hồ sơ trước được hỗ trợ trước;

+ Doanh nghiệp nhỏ và vừa do phụ nữ làm chủ, doanh nghiệp nhỏ và vừa sử dụng nhiều lao động nữ và doanh nghiệp nhỏ và vừa là doanh nghiệp xã hội theo quy định của pháp luật được hỗ trợ trước.

- Trường hợp doanh nghiệp nhỏ và vừa đồng thời đáp ứng điều kiện của các mức hỗ trợ khác nhau trong cùng một nội dung hỗ trợ theo quy định của Nghị định 80/2021/NĐ-CP và quy định khác của pháp luật có liên quan thì doanh nghiệp được lựa chọn một mức hỗ trợ có lợi nhất.

- Ngoài các nội dung hỗ trợ riêng theo quy mô doanh nghiệp siêu nhỏ, doanh nghiệp nhỏ và doanh nghiệp vừa quy định chi tiết tại Nghị định 80/2021/NĐ-CP, các nội dung hỗ trợ chung cho doanh nghiệp nhỏ và vừa được áp dụng cho cả doanh nghiệp siêu nhỏ, doanh nghiệp nhỏ và doanh nghiệp vừa đáp ứng điều kiện hỗ trợ quy định tại Nghị định 80/2021/NĐ-CP.

- Doanh nghiệp nhỏ và vừa chuyển đổi từ hộ kinh doanh, doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo, doanh nghiệp nhỏ và vừa tham gia cụm liên kết ngành, chuỗi giá trị được hưởng các nội dung hỗ trợ theo quy định tại Chương IV và các nội dung hỗ trợ khác không trùng lặp quy định tại Chương III Nghị định 80/2021/NĐ-CP.

- Căn cứ chức năng, nhiệm vụ và trên cơ sở năng lực thực hiện, cơ quan, tổ chức hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa trực tiếp cung cấp dịch vụ hỗ trợ hoặc phối hợp với các cơ quan, tổ chức, cá nhân có năng lực để cung cấp dịch vụ hỗ trợ cho doanh nghiệp nhỏ và vừa đủ điều kiện” (Điều 4).

Thứ hai, tiêu chí xác định doanh nghiệp nhỏ và vừa

Nghị định số 80/2021/NĐ-CP đã dành Chương II để quy định về tiêu chí xác định doanh nghiệp nhỏ và vừa, gồm 06 Điều (từ Điều 5 đến Điều 10) quy định tiêu chí xác định doanh nghiệp nhỏ và vừa; xác định lĩnh vực hoạt động của doanh nghiệp nhỏ và vừa; xác định số lao động sử dụng có tham gia bảo hiểm xã hội bình quân năm của doanh nghiệp nhỏ và vừa; xác định tổng nguồn vốn của doanh nghiệp nhỏ và vừa; xác định tổng doanh thu của doanh nghiệp nhỏ và vừa; xác định và kê khai doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Trong Chương II, tại Điều 6 đã thay đổi cách xác định lĩnh vực hoạt động của doanh nghiệp nhỏ và vừa so với Nghị định số 39/2018/NĐ-CP, cụ thể: “Lĩnh vực hoạt động của doanh nghiệp nhỏ và vừa được xác định căn cứ vào ngành, nghề kinh doanh chính mà doanh nghiệp đã đăng ký với cơ quan đăng ký kinh doanh.”

Thứ ba, hỗ trợ công nghệ, thông tin, tư vấn và phát triển nguồn nhân lực

Chương III Nghị định số 80/2021/NĐ-CP (từ Điều 11 đến Điều 14) quy định về hỗ trợ công nghệ cho doanh nghiệp nhỏ và vừa; hỗ trợ thông tin; hỗ trợ tư vấn; hỗ trợ phát triển nguồn nhân lực cho doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Tại Điều 11 trong chương này đã bổ sung thêm quy định về hỗ trợ công nghệ cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, cụ thể như sau:

“Hỗ trợ tối đa 50% giá trị hợp đồng tư vấn giải pháp chuyển đổi số doanh nghiệp về quy trình kinh doanh, quy trình quản lý quản trị, quy trình sản xuất, quy trình công nghệ và chuyển đổi mô hình kinh doanh nhưng không quá 50 triệu đồng/ hợp đồng/ năm đối với doanh nghiệp nhỏ và không quá 100 triệu đồng/hợp đồng/ năm đối với doanh nghiệp vừa.

- Hỗ trợ tối đa 50% chi phí cho doanh nghiệp thuê, mua các giải pháp chuyển đổi số để tự động hóa, nâng cao hiệu quả quy trình kinh doanh, quy trình kinh doanh, quy trình quản trị, quy trình sản xuất, quy trình công nghệ trong doanh nghiệp và chuyển đổi mô hình kinh doanh nhưng không quá 20 triệu đồng/năm, đối với doanh nghiệp siêu nhỏ và không quá 100 triệu đồng/năm đối với doanh nghiệp vừa.

- Hỗ trợ tối đa 50% giá trị hợp đồng tư vấn xác lập quyền sở hữu trí tuệ; tư vấn quản lý và phát triển các sản phẩm, dịch được bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ của doanh nghiệp nhưng không quá 100 triệu đồng/ hợp đồng/năm/doanh nghiệp.

- Hỗ trợ tối đa 50% giá trị hợp đồng tư vấn chuyển giao công nghệ phù hợp với doanh nghiệp nhưng không quá 100 triệu đồng/hợp đồng/năm/doanh nghiệp.”

So với Nghị định số 139/2018/NĐ-CP, Nghị định số 80/2021/NĐ-CP đã tăng mức hỗ trợ tư vấn cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, cụ thể:

 “Hỗ trợ 100% giá trị hợp đồng tư vấn nhưng không quá 50 triệu đồng/năm/doanh nghiệp đối với doanh nghiệp siêu nhỏ hoặc không quá 70 triệu đồng/năm/doanh nghiệp đối với doanh nghiệp siêu nhỏ do phụ nữ làm chủ, doanh nghiệp siêu nhỏ sử dụng nhiều lao động nữ và doanh nghiệp siêu nhỏ là doanh nghiệp xã hội;

- Hỗ trợ tối đa 50% giá trị hợp đồng tư vấn nhưng không quá 100 triệu đồng/năm/doanh nghiệp đối với doanh nghiệp nhỏ hoặc không quá 150 triệu đồng/năm/doanh nghiệp đối với doanh nghiệp nhỏ do phụ nữ làm chủ, doanh nghiệp nhỏ sử dụng nhiều lao động nữ và doanh nghiệp nhỏ là doanh nghiệp xã hội;

- Hỗ trợ tối đa 30% giá trị hợp đồng tư vấn nhưng không quá 150 triệu đồng/năm/doanh nghiệp đối với doanh nghiệp vừa hoặc không quá 200 triệu đồng/năm/doanh nghiệp đối với doanh nghiệp vừa do phụ nữ làm chủ, doanh nghiệp vừa sử dụng nhiều lao động nữ và doanh nghiệp vừa là doanh nghiệp xã hội.” (khoản 2 Điều 13).

Tại Điều 14 của Nghị định cũng đã bổ sung thêm hình thức hỗ trợ đào tạo trực tuyến về khởi sự kinh doanh và quản trị doanh nghiệp (khoản 2) và bổ sung đối tượng được hỗ trợ và tăng mức hỗ trợ đào tạo trực tiếp tại doanh nghiệp nhỏ và vừa trong lĩnh vực sản xuất, chế biến (khoản 3).

Thứ tư, hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa chuyển đổi từ hộ kinh doanh doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo, doanh nghiệp nhỏ và vừa tham gia cụm liên kết ngành, chuỗi giá trị

Nội dung này được quy định tại Chương IV Nghị định 80/2021/NĐ-CP với 4 mục, 13 Điều (từ Điều 15 đến Điều 27), cụ thể:

- Mục 1 về hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa chuyển đổi từ hộ kinh doanh (từ Điều 15 đến điều 19) quy định hỗ trợ tư vấn, hướng dẫn hồ sơ, thủ tục thành lập doanh nghiệp; hỗ trợ đăng ký doanh nghiệp, công bố thông tin doanh nghiệp; hỗ trợ thủ tục đăng ký ngành, nghề kinh doanh có điều kiện; hộ trợ lệ phí môn bài; hỗ trợ tư vấn, hướng dẫn thủ tục hành chính thuế và chế độ kiểm toán.

- Mục 2, hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo (từ Điều 20 đến Điều 22) quy định về tiêu chí xác định doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo; phương thức lựa chọn doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo để hỗ trợ và nội dung hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo.

Tại Điều 20 mục này đã bổ sung thêm tiêu chí xác định doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo bao gồm:

“Sản xuất, kinh doanh sản phẩm hình thành từ sáng chế, giải pháp hữu ích, kiểu dáng công nghiệp, thiết kế bố trí mạch tích hợp bán dẫn, phần mềm máy tính, ứng dụng trên điện thoại di động, điện toán đám mây, giông vật nuôi mới, giống cây trồng mới, giống thủy sản mới, giống cây lâm nghiệp mới.

- Sản xuất, kinh doanh sản phẩm được tạo ra từ các dự án sản xuất thử nghiệm, sản phẩm mẫu và hoàn thiện công nghệ; sản xuất, kinh doanh sản phẩm đạt giải tại các cuộc thi khởi nghiệp, khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia, quốc tế và các giải thưởng về khoa học và công nghệ theo quy định của pháp luật về giải thưởng khoa học và công nghệ.

- Có giải pháp công nghệ hoặc mô hình kinh doanh mới có khả năng tăng trưởng doanh thu của doanh nghiệp đạt tối thiểu 20% trong 02 năm liên tiếp trên cơ sở phân tích các yếu tố thị phần, khả năng phát triển của sản phẩm, dịch vụ và khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp”.

- Mục 3 về hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa tham gia cụm liên kết ngành, chuỗi giá trị (từ Điều 23 đến Điều 25) quy định tiêu chí xác định cụm liên kết ngành và lựa chọn doanh nghiệp nhỏ và vừa tham gia cụm liên kết ngành để hỗ trợ; tiêu chí xác định chuỗi giá trị và lựa chọn doanh nghiệp nhỏ và vừa tham gia chuỗi giá trị để hỗ trợ; nội dung hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa tham gia cụm liên kết ngành, chuỗi giá trị.

- Mục 4 hỗ trợ lãi suất cho doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo, doanh nghiệp nhỏ và vừa tham gia cụm liên kết ngành, chuỗi giá trị (Điều 26, 27) quy định nguyên tắc hỗ trợ lãi suất, nội dung hỗ trợ lãi suất.

Nghị định số 80/2021/NĐ-CP có hiệu lực thi hành từ ngày 15 tháng 10 năm 2021. Việc ban hành Nghị định số 80/2021/NĐ-CP của Chính phủ với nhiều điểm mới với những cơ chế, chính sách  mới sẽ góp phần hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa trên toàn quốc nói chung và địa bàn tỉnh nói riêng phát triển bền vững trong giai đoạn mới hiện nay./.

QUẾ THỊ TRÂM NGỌC

Trưởng phòng Xây dựng và Kiểm tra văn bản QPPL - Sở  Tư pháp