Phòng chống tham nhũng, tiêu cực là nội dung được các cấp ủy Đảng, chính quyền, các cấp, các ngành, các tổ chức trên địa bàn tỉnh Nghệ An đặc biệt quan tâm trong thời gian qua. Để công tác phòng chống tham nhũng, tiêu cực đạt hiệu quả cao thì tăng cường thanh tra, kiểm tra là việc làm rất cần thiết.

Nhận thức được tầm quan trọng của việc đấu tranh phòng chống tham nhũng, tiêu cực, Tỉnh ủy, UBND tỉnh đã ban hành nhiều văn bản, chương trình, kế hoạch để kịp thời lãnh đạo, chỉ đạo các nội dung có liên quan, chẳng hạn như: Thành lập Ban Chỉ đạo tỉnh về công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; thành lập Tổ công tác đánh giá công tác phòng chống tham nhũng hàng năm; tổng kết chiến lược quốc gia về phòng chống tham nhũng; xây dựng kế hoạch thanh tra, kế hoạch công tác phòng chống tham nhũng, tiêu cực hàng năm… Đồng thời, chỉ đạo ngành Thanh tra thực hiện có chất lượng, hiệu quả chương trình, kế hoạch thanh tra hàng năm, thanh tra chuyên đề theo chỉ đạo của Thanh tra Chính phủ hoặc các cuộc thanh tra đột xuất phục vụ công tác quản lý của địa phương; tăng cường thanh tra trách nhiệm của Thủ trưởng cơ quan tổ chức trong việc chấp hành pháp luật gắn với thanh tra việc thực hiện công vụ, nhiệm vụ của cán bộ, công chức; đề xuất HĐND tỉnh tăng cường công tác giám sát công tác xử lý sau thanh tra; nâng cao chất lượng công tác quản lý nhà nước, do vậy đã góp phần giữ vững ổn định an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, tạo điều kiện thuận lợi để tập trung phát triển kinh tế - xã hội.

Để nâng cao hiệu quả công tác thanh tra, kiểm tra, đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trên địa bàn tỉnh, Thanh tra tỉnh Nghệ An đã cường thanh tra chuyên đề diện rộng để kịp thời phát hiện những sơ hở và chấn chỉnh công tác quản lý nhà nước; gắn việc thanh tra trách nhiệm của Thủ trưởng với thanh tra việc thực hiện công vụ, nhiệm vụ của cán bộ, công chức, viên chức và công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực..; chú trọng trách nhiệm thực hiện công tác quản lý nhà nước của các cấp, các ngành, những lĩnh vực “nóng” dễ phát sinh tham nhũng, tiêu cực, có nhiều đơn thư khiếu nại, tố cáo trên tinh thần quyết liệt, sai đến đâu kiến nghị xử lý tới đó, áp dụng kịp thời các biện pháp theo thẩm quyền nhằm ngăn chặn vi phạm, thu hồi thiệt hại gây ra cho xã hội, nhà nước, cá nhân, cơ quan, tổ chức,…

06 tháng đầu năm 2022, toàn ngành Thanh tra Nghệ An đã triển khai 210 cuộc thanh tra hành chính; 54 cuộc thanh tra trách nhiệm của Thủ trưởng các cấp, các ngành trong việc thực hiện các quy định của pháp luật về thanh tra, khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng; 636 cuộc thanh tra, kiểm tra chuyên ngành tại 2.987 cá nhân, tổ chức. Qua thanh tra hành chính đã phát hiện sai phạm 33.345 triệu đồng và 19.800 m² đất (trong đó, kiến nghị thu hồi 19.006 triệu đồng; kiến nghị giảm giá trị quyết toán, giảm cấp phát vốn và kiến nghị khác 14.339 triệu đồng và 19.800 m² đất); kiến nghị xử lý hành chính 43 tổ chức và 213 cá nhân có sai phạm, phát hiện 02 vụ việc kiến nghị chuyển cơ quan điều tra. Đến nay đã thu hồi được 14.549/19.676 triệu đồng, xử lý khác 14.442/14.464 triệu đồng và 2.328/22.128 m² đất, xử lý hành chính 39 tổ chức và 164 cá nhân có sai phạm, đã chuyển cơ quan điều tra 02 vụ việc. Thông qua thanh tra, trách nhiệm của Thủ trưởng các cấp, các ngành trong việc thực hiện các quy định của pháp luật về thanh tra, khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng kiến nghị kiểm điểm, rút kinh nghiệm đối với 24 tổ chức và 126 cá nhân có sai phạm. Qua thanh tra chuyên ngành phát hiện 1.208 tổ chức và cá nhân có hành vi vi phạm; phát hiện tổng số tiền vi phạm lên đến 453 triệu đồng (trong đó: kiến nghị thu hồi về Ngân sách Nhà nước 350 triệu đồng; kiến nghị khác 103 triệu đồng); ban hành 1.206 quyết định xử phạt vi phạm hành chính với số tiền xử phạt là 5.559 triệu đồng, đến nay đã thu hồi được 88 triệu đồng số tiền vi phạm và 5.543 triệu đồng tiền xử phạt vi phạm hành chính.

Công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực được các cấp, các ngành tiếp tục quan tâm, tăng cường và có sự chuyển biến rõ nét: Trong 6 tháng đầu năm 2022, Tỉnh ủy Nghệ An đã ban hành Kế hoạch về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thu hồi tài sản bị thất thoát, chiếm đoạt trong các vụ án hình sự về tham nhũng, kinh tế trên địa bàn tỉnh Nghệ An và Quyết định thành lập Ban Chỉ đạo phòng, chống tham nhũng, tiêu cực tỉnh Nghệ An do đồng chí Bí thư Tỉnh ủy làm Trưởng ban; UBND tỉnh Nghệ An đã ban hành 03 Kế hoạch và 09 văn bản để chỉ đạo các cơ quan, đơn vị thực hiện công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; các cơ quan, đơn vị trực thuộc ban hành 252 văn bản để thực hiện công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực. Công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về phòng, chống tham nhũng có nhiều đổi mới, đa dạng (tổ chức hội nghị tập huấn trực tiếp và online; tổ chức sân khấu hóa…). Các biện pháp phòng ngừa tham nhũng được đẩy mạnh, chú trọng công tác tự phát hiện tham nhũng thông qua hoạt động thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo. Hiệu quả thu hồi tài sản qua công tác thanh tra có chuyển biến rõ rệt. Vai trò của các tổ chức, đoàn thể chính trị xã hội, các cơ quan thông tấn báo chí và nhân dân trong phòng, chống tham nhũng được đề cao, nhất là vai trò giám sát và phản biện xã hội.

Toàn tỉnh tập trung triển khai khá đồng bộ các nhiệm vụ công tác phòng, chống tham nhũng theo chỉ đạo của Thanh tra Chính phủ, Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh. Nhiều biện pháp phòng ngừa tham nhũng được thực hiện có hiệu quả như: Tổ chức tốt việc công khai, minh bạch về tổ chức và hoạt động; xây dựng và thực hiện địch mức tiêu chuẩn, chế độ; thực hiện quy tắc ứng xử của người có chức vụ, quyền hạn; chuyển đổi vị trí công tác, cải cách hành chính; ứng dụng khoa học công nghệ trong quản lý; thanh toán không dùng tiền mặt; kiểm soát tài sản, thu nhập của người có chức vụ, quyền hạn. Đặc biệt, năm 2022 là năm UBND tỉnh lựa chọn chủ đề “Tập trung chuyển đổi số trong các cơ quan hành chính nhà nước”, vì vậy ngay từ đầu năm các cơ quan, đơn vị đã chú trọng đến việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong thực hiện nhiệm vụ. Việc kê khai, minh bạch tài sản thu nhập theo Luật Phòng, chống tham nhũng năm 2018 và Nghị định số 130/2020/NĐ-CP ngày 30/10/2020 đã được Thanh tra tỉnh triển khai bằng nhiều văn bản hướng dẫn và đã được các cơ quan, đơn vị thực hiện nghiêm túc (năm 2021 tỷ lệ người đã kê khai tài sản, thu nhập lần đầu năm 2020 đạt 99,9%, số bản kê khai đã được công khai đạt tỷ lệ 100%; tính đến 31/5/2022 tỷ lệ người đã kê khai tài sản, thu nhập năm 2021 đạt 91,7%).

Thông qua hoạt động giám sát, kiểm tra và tự kiểm tra nội bộ của các cơ quan, tổ chức, đơn vị thuộc phạm vi quản lý phát hiện 01 vụ việc sai phạm với 02 cán bộ có liên quan; qua thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị phản ánh phát hiện 04 vụ việc có dấu hiệu sai phạm chuyển hồ sơ sang cơ quan cảnh sát điều tra; qua công tác điều tra, các cấp trong tỉnh đã thụ lý điều tra 17 vụ/43 bị can; qua công tác truy tố, Viện kiểm sát hai cấp thụ lý giải quyết: 5 vụ/20 bị can; qua công tác xét xử, Tòa án nhân dân các cấp thụ lý xét xử sơ thẩm 7 vụ/26 bị cáo; qua công tác điều tra, truy tố, xét xử các vụ án tham nhũng phát hiện đã gây thiệt hại hơn 6,173 tỷ đồng, trong đó đã thu hồi 2,313/6,173 tỷ đồng (đạt tỷ lệ 37,5%); đã xử lý trách nhiệm của 02 người đứng đầu, cấp phó của người đứng đầu bị xử lý trách nhiệm khi để xảy ra tham nhũng trong cơ quan, đơn vị.

Dự báo tình hình tham nhũng trong thời gian tới vẫn còn có diễn biến phức tạp, vẫn còn tình trạng cán bộ, công chức lạm dụng chức vụ, quyền hạn để vụ lợi cho bản thân, cho lợi ích nhóm và đặc biệt là vấn đề tham nhũng vặt đang diễn biến len lỏi tại các cơ quan, đơn vị làm cho nhân dân vẫn còn bức xúc, bất bình tập trung xảy ra trên một số lĩnh vực nhạy cảm như: Đầu tư xây dựng, quản lý đất đai, thương mại, tài chính… Nhóm hành vi tham nhũng dễ xảy ra, cần phải tập trung các giải pháp phòng, ngừa và đấu tranh là: Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành nhiệm vụ, công vụ vì vụ lợi, nhũng nhiễu vì vụ lợi.

Để tiếp tục tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trên địa bàn tỉnh Nghệ An, các cấp các ngành cần thực hiện một số giải pháp như sau:

Đối với công tác thanh tra:

- Thực hiện nghiêm túc các Nghị quyết của Chính phủ, Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ liên quan đến hoạt động thanh tra: Nghị quyết số 84/NQ-CP ngày 29/5/2020 của Chính phủ về các nhiệm vụ, giải pháp tiếp tục tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công và đảm bảo trật tự an toàn xã hội trong bối cảnh đại dịch Covid-19; Chỉ thị số 20/CT-TTg ngày 17/5/2017 của Thủ tướng Chính phủ về việc chấn chỉnh hoạt động thanh tra, kiểm tra đối với doanh nghiệp; Chỉ thị số 10/CT-TTg ngày 22/4/2019 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường xử lý, ngăn chặn có hiệu quả tình trạng nhũng nhiễu, gây phiền hà cho người dân, doanh nghiệp trong giải quyết công việc.

- Tiếp tục tăng cường công tác tập huấn, tuyên truyền, giáo dục pháp luật về thanh tra, nhất là các thông tư hướng dẫn nghiệp vụ của Tổng thanh tra Chính phủ ban hành năm 2021 cho cán bộ, công chức, viên chức trong ngành nhằm nâng chất lượng, hiệu quả hoạt động và hạn chế các sai sót trong quá trình thực hiện nhiệm vụ thanh tra, kiểm tra.

- Thanh tra các cấp, các ngành tiếp tục củng cố, kiện toàn tổ chức, bộ máy, nâng cao chất lượng hoạt động, giữ gìn kỷ luật, kỷ cương theo tinh thần Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017, Nghị quyết số 26-NQ/TW ngày 19/5/2018 về tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ, trong đó chú trọng xây dựng tổ chức bộ máy, đào tạo, thực hiện chế độ chính sách để thực hiện tốt chức năng quản lý nhà nước và các hoạt động nghiệp vụ.

- Rà soát, đối chiếu, xử lý trùng lặp, tham mưu xây dựng Kế hoạch thanh tra hàng năm của tỉnh và hướng dẫn các sở, ban, ngành, huyện, thành phố, thị xã xây dựng chương trình, kế hoạch thanh tra hàng năm có trọng tâm, trọng điểm, phù hợp với chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền của cơ quan thanh tra và sự chỉ đạo, điều hành của UBND tỉnh theo đúng hướng dẫn của Thanh tra Chính phủ và tình hình phát triển kinh tế xã hội của địa phương, đơn vị.

- Thực hiện linh hoạt, sáng tạo, vừa đúng pháp luật, vừa phù hợp với tình hình thực tế và đảm bảo chất lượng, đúng tiến độ các cuộc thanh tra hành chính, thanh tra công vụ, thanh tra trách nhiệm, thanh tra chuyên ngành theo kế hoạch hàng năm đã được các cấp, các ngành phê duyệt và các cuộc thanh tra đột xuất khi được giao. Tăng cường theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện Kế hoạch thanh tra; nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động thanh tra; bảo đảm kỷ luật, kỷ cương hành chính cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức; nghiên cứu ứng dụng khoa học công nghệ vào hoạt động thanh tra.

- Nâng cao hoạt động công tác thanh tra, tập trung vào các lĩnh vực dễ phát sinh tiêu cực, tham nhũng, thanh tra đột xuất khi phát hiện dấu hiệu vi phạm pháp luật. Hoạt động thanh tra chuyên ngành chú trọng thanh tra việc chấp hành pháp luật chuyên ngành, quy định kỹ thuật, quy tắc quản lý ngành, lĩnh vực của các tổ chức, cá nhân, nhất là trên các lĩnh vực dư luận xã hội quan tâm.

- Đẩy mạnh công tác giám sát, thẩm định và xử lý sau thanh tra, trọng tâm là tổ chức thực hiện có hiệu quả các quy định của pháp luật về thực hiện kết luận thanh tra, nhất là tăng tỷ lệ thu hồi tiền và tài sản do vi phạm, tiêu cực, tham nhũng. Phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan thanh tra, kiểm tra, kiểm toán và các cơ quan nội chính nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả thanh tra.

  Đối với công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực

- Tiếp tục tổ chức triển khai thi hành Luật Phòng, chống tham nhũng năm 2018; Đẩy mạnh và đa dạng hóa các hình thức tuyên truyền, phổ biến, giáo dục Luật Phòng, chống tham nhũng năm 2018 gắn với việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; Kết luận số 10-KL/TW ngày 26/12/2016 của Bộ Chính trị về việc tiếp tục thực hiện Nghị quyết Trung ương 3 (khóa X) về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí”; Chỉ thị số 04-CT/TW ngày 02/6/2021 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thu hồi tài sản bị thất thoát, chiếm đoạt trong các vụ án hình sự về tham nhũng, kinh tế.

- Tăng cường công tác giáo dục chính trị tư tưởng, rèn luyện đạo đức, tác phong, chuyên môn nghiệp vụ, bản lĩnh nghề nghiệp cho đội ngũ cán bộ, công chức làm công tác Phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong tình hình mới.

- Theo dõi, hướng dẫn, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện Chỉ thị số 10/CT-TTg  ngày 22/4/2019 của Thủ tướng Chính phủ về xử lý, ngăn chặn có hiệu quả tình trạng nhũng nhiễu, gây phiền hà cho người dân, doanh nghiệp trong thực hiện công việc; tăng cường công tác tự kiểm tra, giám sát nội bộ để ngăn chặn các hành vi sai phạm trong hoạt động của cán bộ, công chức.

- Tập trung lãnh đạo, chỉ đạo đẩy mạnh công tác kiểm tra, giám sát của Đảng, công tác thanh tra trên các lĩnh vực nhạy cảm dễ xảy ra tham nhũng, tiêu cực. Chủ động tiến hành thanh tra trên các lĩnh vực theo kế hoạch được phê duyệt, tập trung thanh tra việc thực hiện công vụ của cán bộ công chức, viên chức; tăng cường công tác phát hiện, xử lý hành vi tham nhũng theo Chỉ thị số 50-CT/TW ngày 07/12/2015 của Bộ Chính trị và Chỉ thị số 12/CT-TTg ngày 28/4/2016 của Thủ tướng Chính phủ; tăng cường đôn đốc, kiểm tra, giám sát việc điều tra, truy tố, xét xử các vụ án tham nhũng, xâm phạm trật tự quản lý kinh tế nghiêm trọng, phức tạp, dư luận xã hội quan tâm.

- Nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước trên các lĩnh vực nhạy cảm, dễ xảy ra tham nhũng, tiêu cực như lĩnh vực quản lý đất đai, xây dựng cơ bản, tài chính ngân sách. Các cơ quan, đơn vị chú trọng công khai, minh bạch thông tin về tổ chức, hoạt động của cơ quan, tổ chức, đơn vị mình, đặc biệt công khai, minh bạch thông tin về các lĩnh vực nhạy cảm như: đất đai, tài nguyên, tài chính, ngân sách, công tác cán bộ…

- Tiếp nhận và xử lý kịp thời các thông tin về tham nhũng qua đơn tố cáo, tố giác tội phạm của quần chúng nhân dân và của các cơ quan ngôn luận.

- Phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan thanh tra, kiểm tra, kiểm toán và các cơ quan tố tụng để xử lý kịp thời các vụ việc có dấu hiệu tội phạm tham nhũng được phát hiện trong quá trình thanh tra, kiểm tra, kiểm toán./.