Ngày 05/01/2023, Cổng Thông tin điện tử Chính phủ đã giới thiệu toàn văn Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), lấy ý kiến nhân dân góp ý từ ngày 3/1-15/3/2023.
Ngày 05/01/2023, Cổng Thông tin điện tử Chính phủ đã giới thiệu toàn văn Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), lấy ý kiến nhân dân góp ý từ ngày 3/1-15/3/2023. Trong đó, có một số nội dung quan trọng như sau:
1. Về khung giá đất, bảng giá đất, giá đất cụ thể
Theo quy định tại Điều 113 của Luật Đất đai năm 2013, Chính phủ ban hành khung giá đất định kỳ 05 năm một lần đối với từng loại đất, theo từng vùng. Trong thời gian thực hiện khung giá đất mà giá đất phổ biến trên thị trường tăng từ 20% trở lên so với giá tối đa hoặc giảm từ 20% trở lên so với giá tối thiểu trong khung giá đất thì Chính phủ điều chỉnh khung giá đất cho phù hợp. Tuy nhiên, trong dự thảo Luật sửa đổi lần này đã bỏ quy định về khung giá đất chỉ quy định về bảng giá đất, giá đất cụ thể, đồng thời quy định cụ thể nguyên tắc định giá đất phải theo mục đích sử dụng đất định giá, theo thời hạn sử dụng đất và đặc biệt là phải phù hợp với giá trị phổ biến trên thị trường trong điều kiện bình thường. Ngoài ra đối với bảng giá đất sẽ được xây dựng định kỳ hàng năm được công bố công khai và áp dụng từ ngày 01 tháng 01 của năm thay vì 05 năm một lần (Điều 114) như hiện nay để kịp thời nắm bắt những biến động giá cả thị trường.
2. Về thu hồi đất, bồi thường và hỗ trợ tái định cư
Ngoài các trường hợp bị thu hồi đất theo quy định Luật Đất đai năm 2013, thì dự thảo Luật sửa đổi bổ sung thêm các trường hợp Nhà nước thu hồi đất, như: Xây dựng cơ sở khám chữa bệnh của lực lượng vũ trang nhân dân; Xây dựng nhà khác của lực lượng vũ trang nhân dân…. Bên cạnh đó, theo quy định của Luật Đất đai năm 2013 (khoản 3 Điều 85) thì việc thu hồi đất chỉ được thực hiện sau khi hoàn thành xây dựng nhà ở hoặc cơ sở hạ tầng của khu tái định cư. Tuy nhiên, dự thảo Luật sửa đổi đang hướng tới quy định cụ thể, chặt chẽ hơn đối với nội dung này, cụ thể dự thảo quy định: Việc thu hồi đất ở chỉ được thực hiện sau khi hoàn thành bố trí tái định cư, trừ trường hợp tái định cư tại chỗ hoặc người có đất bị thu hồi đồng ý nhận tiền bồi thường để tự lo chỗ ở hoặc người có đất bị thu hồi đồng ý.
3. Về giao đất, cho thuê đất không thông qua hình đấu giá quyền sử dụng đất, không đấu thầu dự án có sử dụng đất
Để tạo điều kiện tiếp cận nguồn đất đai một cách minh bạch, công bằng và chống lãng phí nguồn tài nguyên về đất đai, đồng thời hạn chế việc giao đất không thông qua hình đấu giá quyền sử dụng đất, không đấu thầu dự án có sử dụng đất trái thẩm quyền, dự thảo Luật sửa đổi đã quy định cụ thể về đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất và quy định chặt chẽ các trường hợp giao đất, cho thuê đất không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất trên cơ sở những điều kiện cụ thể. Ngoài các căn cứ để giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất theo quy định tại Điều 52 Luật Đất đai năm 2013, dự thảo Luật sửa đổi còn bổ sung thêm các nội dung như: Văn bản thẩm định nhu cầu sử dụng đất; điều kiện, tiêu chí sử dụng đất đối với các dự án có đất trồng lúa, đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng do cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo quy định của Chính phủ; Quyết định phê duyệt dự án đầu tư đối với các dự án sử dụng vốn ngân sách nhà nước.
4. Đối với các dự án chậm tiến độ, không đưa đất vào sử dụng
Ngoài các nội dung kế thừa theo quy định của Luật Đất đai năm 2013, để tăng cường hơn nữa công tác quản lý nhà nước đối với các dự án chậm tiến độ, không đưa đất vào sử dụng cũng như hạn chế tình trạng lãng phí quỹ đất, dự thảo Luật sửa đổi bổ sung quy định đối với trường hợp dự án chậm tiến độ, không đưa đất vào sử dụng phải nộp thêm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, tiền thuế tăng thêm và đây là một trong những nội dung thuộc các khoản thu tài chính từ đất đai.
5. Về phân cấp trong việc theo dõi, quản lý sử dụng đất đai
Đây là một nội dung hoàn toàn mới so với Luật Đất đai năm 2013, trong đó dự thảo Luật sửa đổi quy định cụ thể về trách nhiệm và thẩm quyền theo dõi, quản lý sử dụng đất đai, như sau: Bộ Tài nguyên và Môi trường có trách nhiệm giúp Chính phủ theo dõi và đánh giá đối với việc quản lý và sử dụng đất của các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương; việc sử dụng đất đối với các dự án quan trọng quốc gia do Quốc hội quyết định chủ trương đầu tư, Thủ tướng Chính phủ chấp thuận, quyết định đầu tư mà phải thu hồi đất; Ủy ban nhân dân cấp tỉnh tổ chức thực hiện theo dõi, đánh giá việc quản lý và sử dụng đất đai đối với cấp huyện trực thuộc; đánh giá việc quản lý và sử dụng đất đai trên địa bàn tỉnh; Ủy ban nhân dân cấp huyện tổ chức thực hiện theo dõi, đánh giá việc quản lý và sử dụng đất đai đối với cấp xã trực thuộc; đánh giá việc quản lý và sử dụng đất đai trên địa bàn huyện; Ủy ban nhân dân cấp xã tổ chức thực hiện theo dõi, đánh giá việc quản lý, sử dụng đất đai trên địa bàn xã.
6. Về hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu và giải quyết thủ tục hành chính về đất đai
Để tăng cường hơn nữa công tác quản lý, giám sát về đất đai, đồng thời đảm bảo tính công khai, minh bạch, dự thảo Luật sửa đổi bổ sung quy định về Hệ thống thông tin quốc gia về đất đai được thiết kế tổng thể và xây dựng thành một hệ thống tập trung, thống nhất, đồng bộ, đa mục tiêu và kết nối liên thông trên phạm vi cả nước. Bên cạnh đó, các thủ tục hành chính về đất đai như cấp mới, cấp đổi, cấp lại, đính chính Giấy chứng nhận; đăng ký đất đai, tài sản gắn liền với đất, công nhận quyền sử dụng đất; hòa giải tranh chấp đất đai tại cơ quan hành chính… ngoài hình thức trực tiếp như hiện nay thì còn có thể được thực hiện qua hình thức trực tuyến (môi trường điện tử) và có giá trị pháp lý như nhau.