Trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc và bảo vệ Tổ quốc, Nghệ An là một trong những tỉnh trên địa bàn Quân khu 4 luôn đi đầu trong việc cung cấp sức người, sức của cho tiền tuyến, với tinh thần “thóc không thiếu một cân, quân không thiếu một người”. Phát huy truyền thống quý báu đó và nhận thức rõ vị trí, tầm quan trọng của công tác tuyển quân, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh luôn chủ động tham mưu cho Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện nhiệm vụ này một cách chặt chẽ, thống nhất, có nhiều đổi mới phù hợp với đặc thù địa bàn và đạt kết quả thiết thực.

Hàng năm, tỉnh Nghệ An đều hoàn thành 100% chỉ tiêu tuyển quân, chất lượng công dân nhập ngũ ngày càng cao. Năm 2022, Chính phủ, Bộ Quốc phòng, Bộ Công an giao tỉnh Nghệ An tuyển chọn và gọi 3.150 công dân nhập ngũ vào Quân đội nhân dân Việt Nam và 244 công dân nhập ngũ vào Công an nhân dân. Sau quá trình đăng ký, xét duyệt, khám sức khỏe, Ban Chỉ huy Quân sự các địa phương đã phát lệnh gọi nhập ngũ 3.306 công dân, đạt 105%. Nghệ An đã giao 3.150 công dân, đạt 100% chỉ tiêu được giao. Trong số công dân được gọi nhập ngũ có 15,7% đạt sức khỏe loại I; 59,4% đạt sức khỏe loại 2; 4,9% có trình độ văn hóa từ trung cấp trở lên; có 5 đảng viên; dân tộc ít người chiếm 22,9%; con của cán bộ, viên chức 1,6%. Sau khi quân nhân xuất ngũ trở về địa phương, các ngành đã tổ chức tư vấn, hướng nghiệp, đăng ký cho hơn 2.578 quân nhân có nhu cầu việc làm và học nghề. Trong quá trình thực hiện, bên cạnh những thuận lợi, công tác tuyển quân còn gặp nhiều hạn chế, vướng mắc như: nhận thức, trách nhiệm của một bộ phận cán bộ, đảng viên và nhân dân chưa đầy đủ; công tác quản lý nguồn công dân trong độ tuổi nhập ngũ ở một số cơ sở chưa chặt chẽ, đồng bộ; việc thực hiện quy trình tuyển quân có bước, có khâu, có địa phương tiến hành hiệu quả chưa cao; số lượng lớn công dân nằm trong diện nguồn sẵn sàng nhập ngũ thường đi lao động xa, dài ngày nên việc gọi công dân nhập ngũ gặp nhiều khó khăn...

Năm 2023, Chính phủ, Bộ Quốc phòng, Bộ Công an giao tỉnh Nghệ An tuyển chọn và gọi 3.100 công dân nhập ngũ vào Quân đội nhân dân Việt Nam và 275 công dân nhập ngũ vào Công an nhân dân, đặt mục tiêu "tuyển người nào, chắc người đó, không có bù đổi, loại trả". Để thực hiện tốt công tác tuyển quân năm 2023, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh đã tham mưu cho Hội đồng Nghĩa vụ quân sự tỉnh thực hiện nhiều giải pháp quan trọng, trong đó xác định cụ thể công tác tuyển quân là nhiệm vụ chính trị quan trọng, lấy việc hoàn thành chỉ tiêu giao quân là tiêu chí đánh giá, xếp loại tổ chức Đảng, chính quyền, tổ chức chính trị - xã hội và đảng viên hàng năm. Địa phương nào không hoàn thành chỉ tiêu thì địa phương đó không hoàn thành nhiệm vụ. Nhờ đó, vai trò, trách nhiệm của các cấp, các ngành, nhất là cấp ủy, chính quyền địa phương, cơ sở đối với nhiệm vụ tuyển quân được đề cao; sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị trong tuyển quân được phát huy, với tinh thần: “xã hoàn thành chỉ tiêu xã, huyện hoàn thành chỉ tiêu huyện”. Đồng thời, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức, trách nhiệm trong thực hiện Luật Nghĩa vụ quân sự cho các tầng lớp nhân dân. Qua đó, làm cho thế hệ trẻ thấy rõ niềm vinh dự, tự hào và trách nhiệm đóng góp sức mình cho quê hương, đất nước

Cùng với làm tốt công tác tuyên truyền thường xuyên, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh đã chỉ đạo mở các đợt tuyên truyền cao điểm trong mùa tuyển quân, quán triệt sâu rộng công tác tuyển quân đến từng tổ đảng, chi bộ, từng thôn, xóm, khu dân cư. Công tác tuyên truyền được thực hiện đa dạng hình thức, phương pháp, trong đó, coi trọng phát huy hiệu quả của các phương tiện thông tin đại chúng, nhất là hệ thống đài phát thanh, truyền thanh; lồng ghép nội dung công tác tuyển quân trong sinh hoạt của các tổ chức, đoàn thể xã hội: Mặt trận Tổ quốc, Đoàn Thanh niên, Hội Phụ nữ, Hội Cựu chiến binh; in các tờ rơi, tờ gấp giới thiệu nội dung cơ bản của Luật Nghĩa vụ quân sự, quyền lợi và nghĩa vụ của công dân...Bên cạnh đó, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh còn tham mưu, chỉ đạo xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm Luật Nghĩa vụ quân sự, nâng cao hiệu quả giáo dục và răn đe.

Để nâng cao chất lượng công tác tuyển quân, hạn chế sai sót, đảm bảo “tuyển người nào, chắc người đó”, trước mùa tuyển quân, Hội đồng Nghĩa vụ quân sự tỉnh và Hội đồng Nghĩa vụ quân sự cấp huyện, xã được kiện toàn, giao trách nhiệm cụ thể cho từng thành viên Hội đồng, đồng thời coi trọng phát huy vai trò của cơ quan quân sự các cấp trong tham mưu, phối hợp tổ chức thực hiện nhiệm vụ.

Hàng năm, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh chủ trì, phối hợp với Sở Tư pháp, Sở Y tế tổ chức các lớp tập huấn cho đội ngũ cán bộ trong hệ thống chính trị, thành viên Hội đồng Nghĩa vụ quân sự các cấp, cán bộ chuyên trách làm công tác tuyển quân nhằm thống nhất nội dung, quy trình các bước tuyển quân và phương pháp xử lý các vi phạm. Không những vậy, các văn bản pháp luật, hướng dẫn, quy trình tuyển quân được cấp phát đến tận cơ sở để thực hiện thống nhất. Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh đã tham mưu UBND tỉnh chỉ đạo các địa phương tổ chức rút kinh nghiệm công tác tuyển quân của năm trước, làm rõ ưu điểm, hạn chế, vai trò, trách nhiệm của từng cơ quan, ban, ngành. Riêng những địa phương chưa hoàn thành hoặc có sai sót trong công tác tuyển quân, UBND tỉnh chỉ đạo các huyện ủy, thành ủy, thị ủy, trưởng các ban, ngành, đoàn thể, chỉ huy trưởng quân sự, công an, bí thư, chủ tịch nghiêm túc kiểm điểm, rút kinh nghiệm để làm rõ nguyên nhân, gắn trách nhiệm và có biện pháp xử lý, khắc phục kịp thời.

Do phần lớn công dân trong độ tuổi nhập ngũ thường đi lao động xa, sinh viên học xong ít trở về địa phương nên việc nắm bắt, quản lý nguồn thanh niên nhập ngũ gặp nhiều khó khăn. Khắc phục vấn đề này, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh đã chỉ đạo cơ quan quân sự các cấp tham mưu cho cấp ủy, chính quyền và phối hợp với các ngành: Công an, Tư pháp, Y tế làm tốt việc đăng ký nghĩa vụ quân sự lần đầu để quản lý chặt nguồn công dân sẵn sàng nhập ngũ; tiến hành sơ tuyển, xét dự nguồn và xét tuyển theo đúng phương châm “dân chủ, công khai, công bằng, đúng luật”. Tăng cường bác sĩ, trang thiết bị y tế hiện đại cho các địa phương để thực hiện khám chuyên sâu, bảo đảm đánh giá, phân loại sức khỏe chính xác, khách quan. Những trường hợp có biểu hiện nghi vấn đều được tiến hành khám, kiểm tra, xét nghiệm nhiều lần để đưa ra kết luận chính xác, tránh xảy ra sai sót. Trên cơ sở chỉ tiêu được giao, số lượng nguồn đủ điều kiện nhập ngũ, các địa phương tổ chức bình cử, tuyển chọn công khai, chặt chẽ, chú trọng ưu tiên tiêu chí “3 trong 1” hoặc “2 trong 1”; kiên quyết chống mọi biểu hiện tiêu cực trong tuyển quân, tạo sự đồng thuận cao trong nhân dân.

Để động viên thanh niên tích cực thực hiện nghĩa vụ quân sự, các địa phương đã có nhiều hoạt động phong phú như: hỗ trợ kinh phí trong quá trình khám tuyển; thăm hỏi tặng quà, tặng sổ tiết kiệm cho gia đình công dân nhập ngũ; bồi dưỡng nhận thức về Đảng cho thanh niên ưu tú và kết nạp Đảng cho đối tượng đủ điều kiện trước khi nhập ngũ. Đồng thời, tổ chức tham quan Nhà văn hóa truyền thống Lực lượng vũ trang tỉnh, diễn đàn thanh niên để giáo dục truyền thống, nêu cao ý thức, trách nhiệm và tổ chức giao lưu văn hóa, văn nghệ, gặp mặt động viên, lễ tiễn thanh niên lên đường nhập ngũ ở cơ sở... Bên cạnh đó, các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh đã tổ chức ký cam kết tiếp nhận công dân sau khi hoàn thành nghĩa vụ quân sự trở về vào làm việc; phối hợp với các đơn vị nhận quân, các trường nghề thực hiện dạy nghề, giới thiệu việc làm cho bộ đội xuất ngũ theo chủ trương của Đảng. Qua đó, phát huy ý nghĩa chính trị, xã hội to lớn, tạo nguồn cổ vũ, động viên công dân yên tâm lên đường thực hiện nghĩa vụ quân sự, bảo vệ Tổ quốc.

Để công tác tuyển quân hiệu quả và đạt chỉ tiêu cao, cần tiếp tục thực hiện một số nhiệm vụ sau:

Một là, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy đảng, công tác quản lý, điều hành của chính quyền các cấp đối với nhiệm vụ tuyển quân; huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và toàn dân trong tổ chức thực hiện.

Hai là, thường xuyên làm tốt công tác tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của toàn dân, trước hết là của cấp ủy, chính quyền, Hội đồng Nghĩa vụ quân sự các cấp và đối tượng công dân trong độ tuổi nhập ngũ. 

Ba là, phát huy vai trò nòng cốt, trung tâm hiệp đồng, phối hợp tổ chức thực hiện công tác tuyển quân của cơ quan quân sự các cấp. 

Bốn là, triển khai các khâu, bước trong quy trình tuyển quân chặt chẽ, thống nhất, bảo đảm dân chủ, công khai, công bằng, đúng luật. 

Năm là, làm tốt chính sách hậu phương Quân đội, kịp thời khuyến khích, động viên về vật chất, tinh thần đối với công dân nhập ngũ. Đồng thời, xử lý nghiêm những công dân vi phạm Luật Nghĩa vụ quân sự.

Những kinh nghiệm và cũng là những biện pháp trên đã và đang được tỉnh Nghệ An đẩy mạnh thực hiện, phấn đấu hoàn thành tốt nhiệm vụ tuyển quân năm 2023, thiết thực góp phần xây dựng Quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại./.