Sau khi Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật năm 2012 có hiệu lực pháp luật, UBND tỉnh, Hội đồng phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật tỉnh và Sở Tư pháp đã hướng dẫn tổ chức các hoạt động hưởng ứng Ngày Pháp luật hàng năm trên phạm vi toàn tỉnh gắn với việc triển khai thi hành Hiến pháp, pháp luật và thực hiện các nhiệm vụ kinh tế - xã hội ở địa phương.

Trên cơ sở chỉ đạo của UBND tỉnh và hướng dẫn của Sở Tư pháp, các Sở, ban, ngành, đoàn thể cấp tỉnh, UBND thị xã Hoàng Mai đã ban hành chương trình, kế hoạch tổ chức Ngày Pháp luật phù hợp với tình hình thực tiễn, gắn với việc thực hiện các nhiệm vụ chính trị hoặc lồng ghép trong kế hoạch công tác phổ biến, giáo dục pháp luật hàng năm.

Nhìn chung, các ban ngành, địa phương đều xác định cụ thể mục tiêu, nhiệm vụ triển khai thực hiện, nhấn mạnh việc nâng cao nhận thức của toàn xã hội về mục đích, ý nghĩa của Ngày Pháp luật để Ngày Pháp luật thực sự trở thành đợt sinh hoạt chính trị, pháp lý sâu rộng nhằm cổ vũ, khuyến khích các cơ quan, tổ chức và công dân tôn trọng, nghiêm chỉnh chấp hành Hiến pháp và pháp luật, nâng cao ý thức bảo vệ pháp luật; góp phần tạo chuyển biến mới về chất lượng công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật. Đồng thời qua đó khẳng định công tác hướng dẫn, chỉ đạo triển khai thực hiện đã được các  Ban, ngành, địa phương quan tâm, chú trọng, là cơ sở để Ngày Pháp luật được tổ chức thực hiện sâu, rộng, đồng bộ, tạo dấu ấn trong đời sống pháp luật, thu hút sự chú ý của cán bộ, nhân dân trên phạm vi toàn thị xã.

Về chủ đề tổ chức Ngày Pháp luật

Trên cơ sở hướng dẫn của Hội đồng phối hợp phổ biến giáo dục pháp luật (PBGDPL) Trung ương và Bộ Tư pháp, UBND tỉnh, UBND thị xã giao phòng Tư pháp hướng dẫn chủ đề tổ chức Ngày Pháp luật hàng năm trên cơ sở bám sát đặc điểm, tình hình kinh tế - xã hội của thị xã, gắn với tôn vinh Hiến pháp, pháp luật; giáo dục ý thức thượng tôn pháp luật cho mọi người trong xã hội.

Chủ đề của Ngày Pháp luật qua các năm đều xác định là lấy toàn dân làm chủ thể, gắn với việc triển khai Hiến pháp và pháp luật, qua đó bảo đảm các quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân, tạo môi trường pháp lý trong sản xuất, kinh doanh. Đồng thời Ngày Pháp luật đã có sự gắn kết chặt chẽ hơn giữa công tác xây dựng với tổ chức thi hành pháp luật mà khâu đầu tiên là đổi mới công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, trọng tâm là phổ biến, định hướng về chính sách ngay từ khâu đầu tiên của quá trình xây dựng, hoàn thiện thể chế, chính sách.

Về nội dung tổ chức Ngày Pháp luật

Qua hơn 09 năm thực hiện Ngày Pháp luật theo quy định của Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật trên địa bàn thị xã, các Ban, ngành, địa phương đã triển khai đầy đủ nội dung, tinh thần của Ngày Pháp luật. Các nội dung triển khai Ngày Pháp luật tập trung khẳng định vị trí, vai trò, ý nghĩa của Ngày Pháp luật, của  Hiến pháp, pháp luật trong quản lý Nhà nước và đời sống xã hội, gắn với giáo dục cán bộ, công chức, viên chức và người dân ý thức tôn trọng và chấp hành pháp luật; ý thức bảo vệ pháp luật, lợi ích của việc chấp hành pháp luật; tuyên truyền, phổ biến các quy định của Hiến pháp, pháp luật thiết thực với đời sống của nhân dân, gắn với chức năng, nhiệm vụ của cơ quan, đơn vị; vận động nhân dân nghiêm chỉnh chấp hành pháp luật.

Các  Ban, ngành, đoàn thể, địa phương đã xác định các nội dung đặc thù phù hợp với tính chất công việc của ngành, đặc thù của từng địa bàn, cũng như phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ chính trị, những vấn đề dư luận xã hội quan tâm hoặc cần định hướng dư luận xã hội như: Biển đảo, bảo vệ chủ quyền lãnh thổ; bảo hiểm xã hội và thực hiện các chính sách an sinh xã hội, thủ tục hành chính trong các lĩnh vực pháp luật về kinh doanh, thuế, đất đai, tài nguyên, môi trường, xây dựng…; các chính sách cải thiện môi trường đầu tư, sản xuất, kinh doanh; hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp; phòng, chống tham nhũng, lãng phí; khiếu nại, tố cáo; bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người dân và doanh nghiệp; phòng chống tệ nạn xã hội, bạo lực học đường, xâm hại phụ nữ, trẻ em, bình đẳng giới...

Nhìn chung, nội dung Ngày Pháp luật đã có sự gắn kết chặt chẽ hơn giữa công tác xây dựng, hoàn thiện chính sách, pháp luật với tổ chức thi hành pháp luật. Bên cạnh đó nội dung tổ chức Ngày Pháp luật còn được triển khai lồng ghép với nội dung PBGDPL và các hoạt động gắn với cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức phong cách Hồ Chí Minh”; phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”; “Xây dựng nông thôn mới”; tổ chức lồng ghép với việc tổ chức Ngày Đại đoàn kết tại khu dân cư và nhiều phong trào, hoạt động xã hội khác...

Về hình thức tổ chức các hoạt động hưởng ứng Ngày Pháp luật

Trên cơ sở chỉ đạo, hướng dẫn của UBND tỉnh và Hội đồng phối hợp PBGDPL tỉnh, các hoạt động hưởng ứng Ngày Pháp luật được các Ban, ngành, đoàn thể, địa phương triển khai khá linh hoạt, sáng tạo, phù hợp với điều kiện, tình hình thực tiễn của mỗi đơn vị, địa phương, có sự đổi mới, sáng tạo hơn qua từng năm với nhiều hình thức đa dạng.

Tổ chức các cuộc thi tìm hiểu Hiến pháp và pháp luật là một trong những hình thức triển khai, hưởng ứng Ngày Pháp luật có hiệu quả, tạo được hiệu ứng tích cực, rộng rãi trong xã hội, thu hút đông đảo các tầng lớp cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang và toàn thể nhân dân tham gia. Rất nhiều cuộc thi tìm hiểu về các lĩnh vực pháp luật với quy mô, cách thức khác nhau đã được các Ban, ngành, địa phương tổ chức. Đặc biệt, trong 10 năm thực hiện Ngày Pháp luật theo quy định của Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật, phòng Tư pháp đã tham mưu UBND thị xã tổ chức nhiều hoạt động hưởng ứng Ngày Pháp luật, trong đó lựa chọn các hoạt động quan trọng làm điểm nhấn để tạo hiệu ứng tích cực trong công tác PBGDPL. Cụ thể: Năm 2014 tập trung tuyên truyền Hiến pháp năm 2013; tôn vinh hòa giải viên tiêu biểu trên địa bàn thị xã; Năm 2015 tổ chức cuộc thi viết tìm hiểu Hiến pháp năm 2013; Năm 2016, tổ chức Cuộc thi “Hòa giải viên giỏi” và Cuộc thi trực tuyến “Tìm hiểu Bộ luật dân sự, Bộ luật Tố tụng dân sự, Luật Tố tụng hành chính”; Năm 2017 tổ chức Hội thi “Thanh niên với an toàn giao thông” bằng hình thức sân khấu hóa; Năm 2018 tổ chức Cuộc thi viết “Tìm hiểu Luật Xử lý vi phạm hành chính và các văn bản hướng dẫn thi hành”; năm 2019 tổ chức Hội thi “Báo cáo viên, tuyên truyền viên pháp luật giỏi” bằng hình thức sân khấu hóa gắn với việc tổ chức tôn vinh hòa giải viên giỏi ở cơ sở…

Bên cạnh đó, hoạt động hưởng ứng Ngày Pháp luật còn được tổ chức thông qua các hình thức như: tổ chức xây dựng các chuyên trang, chuyên mục, phóng sự; thông qua cổng thông tin điện tử, trang thông tin điện tử của các  ngành, đoàn thể thị xã và địa phương; tư vấn pháp luật lưu động; tổ chức đối thoại chính sách pháp luật với nhân dân các xã; tổ chức trình diễn văn nghệ, tiểu phẩm pháp luật; sinh hoạt ngoại khóa về pháp luật trong nhà trường, tổ chức tuyên truyền cho học sinh tại các điểm trường THCS và THPT...Trong các đợt cao điểm tổ chức Ngày Pháp luật hàng năm, hoạt động cổ động trực quan được thực hiện đồng loạt trên phạm vi thị xã, tạo hiệu ứng lớn, thu hút sự quan tâm của xã hội, tập trung vào các chủ đề, khẩu hiệu Ngày Pháp luật qua hệ thống pa nô, áp phích, băng rôn...trên các tuyến đường chính, các khu trung tâm, cơ quan, trường học, địa điểm công cộng.

Năm 2022, là năm thứ 10 thực hiện Luật Phổ biến giáo dục pháp luật và 10 năm hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam, ngay từ đầu năm UBND thị xã, Hội đồng PBGDPL thị xã đã ban hành các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn các cơ quan, đơn vị, địa phương triển khai các hoạt động hưởng ứng Ngày pháp luật hàng tháng, Ngày pháp luật năm, trong đó tập trung cao điểm 02 tháng (từ 01/10-30/11). UBND thị xã ban hành Kế hoạch hưởng ứng Ngày pháp luật Việt Nam năm 2022 với nhiều hoạt động mang tính kỷ niệm như: Xây dựng phóng sự đánh giá kết quả 10 năm thực hiện Luật PBGDPL và 10 năm thực hiện Ngày Pháp luật trên địa bàn; tổ chức Hội nghị tổng kết 10 năm thực hiện Luật PBGDPL và 10 năm thực hiện Ngày Pháp luật cấp thị xã; bình xét, biểu dương khen thưởng các tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong công tác PBGDPL 10 năm qua; …Trải qua 10 năm thực hiện Luật Phổ biến giáo dục pháp luật và 10 năm hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam trên địa thị xã, đến nay Ngày Pháp luật đã thực sự trở thành đợt sinh hoạt chính trị, pháp lý sôi nổi, chất lượng của toàn dân, góp phần vào việc cổ vũ, khích lệ cán bộ, nhân dân tích cực, tự giác học tập, tìm hiểu pháp luật; nâng cao ý thức bảo vệ pháp luật; tuân thủ pháp luật. Từ những hoạt động, kết quả đạt được cho thấy các cấp, các ngành đã nỗ lực, cố gắng, tích cực, chủ động và sáng tạo trong triển khai các hoạt động hưởng ứng Ngày Pháp luật trên địa bàn Thị xã. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, việc triển khai Ngày Pháp luật trên địa bàn thị xã còn gặp một số tồn tại, khó khăn, vướng mắc như:

Một số đơn vị, địa phương chưa chú trọng đúng mức đến công tác lãnh đạo, chỉ đạo trong triển khai thực hiện công tác PBGDPL nói chung và thực hiện Ngày Pháp luật nói riêng; vai trò của cán bộ  công chức tư pháp một số địa phương chưa được phát huy trong tham mưu, đề xuất tổ chức triển khai thực hiện. Các hoạt động hưởng ứng Ngày Pháp luật ở một số nơi còn hình thức; một số đồng chí là báo cáo viên pháp luật cấp huyện chưa đáp ứng yêu cầu, chưa nhiệt tình trong công tác; đội ngũ tuyên truyền viên cơ sở phần lớn chưa đáp ứng yêu cầu; kinh phí bảo đảm cho các hoạt động PBGDPL nói chung và Ngày Pháp luật nói riêng còn eo hẹp…

Trong thời gian tới, để Ngày Pháp luật được tổ chức thống nhất, đồng bộ, hiệu quả, thị xã đã xác định một số giải pháp thực hiện như: Tăng cường sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo thường xuyên, kịp thời của cấp uỷ Đảng, chính quyền các cấp; sự phối hợp chặt chẽ và có hiệu quả giữa các cơ quan, ban, ngành, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể để thực hiện tốt hoạt động này; tổ chức quán triệt sâu rộng nội dung, hình thức, trách nhiệm triển khai thực hiện Ngày Pháp luật bằng các hình thức phù hợp; phát huy hiệu quả các hình thức tổ chức Ngày Pháp luật trong thời gian qua. Đồng thời, tiếp tục đổi mới, đa dạng nội dung, hình thức tổ chức thực hiện, tránh phô trương, hình thức, chú ý đến các đối tượng đặc thù, chú trọng ứng dụng công nghệ thông tin; thường xuyên bồi dưỡng kiến thức pháp luật, kỹ năng PBGDPL cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, đặc biệt là báo cáo viên, tuyên truyên viên pháp luật từ cấp thị xã đến cơ sở; huy động mọi nguồn lực trong xã hội tham gia công tác PBGDPL tạo thành phong trào xã hội rộng lớn để tổ chức thực hiện có hiệu quả Ngày Pháp luật.